Data dodania: 03.11.2023 r. | ellipsisenergy.pl
Monika Małek
Już od 1 października 2023 roku na terenie UE obowiązuje nowy system mający na celu wyeliminowanie zjawiska tzw. ucieczki emisji dwutlenku węgla – mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (w skrócie CBAM od Carbon Border Adjustment Mechanism). Ucieczka emisji to niekorzystne dla klimatu zjawisko polegające na przeniesieniu produkcji i zakupów towarów wysokoemisyjnych poza teren wspólnoty w celu uniknięcia dostosowywania się do norm emisji gazów cieplarnianych oraz kupowania uprawnień do emisji. Skutkiem jest nie tylko brak osiągnięcia celu w postaci ograniczenia globalnych emisji gazów cieplarnianych, ale także pogorszenie sytuacji finansowej wspólnotowych przedsiębiorstw będących producentami wysokoemisyjnych dóbr. Receptą na problem ma być według Unii Europejskiej nowy system „wyłapywania” emisji na granicach wspólnoty.
Na czym ma on polegać? W uproszczeniu – docelowo przypominać będzie mocno system handlu uprawnieniami emisji ETS. Importer określonych przepisami towarów będzie zobowiązany do rejestracji w systemie i każdorazowego obliczenia emisji wbudowanych importowanych dóbr, a następnie zakupu tzw. certyfikatów CBAM w liczbie odpowiadającej ilości wyemitowanego CO2. Ceny certyfikatów będą oparte na średniotygodniowych cenach uprawnień do emisji ETS. Raz do roku podmiot taki składał będzie sprawozdanie, wskazując w nim ilość wwiezionych towarów, wielkość emisji oraz liczbę zakupionych i umorzonych certyfikatów CBAM. Poprawność obliczeń emisji ma być weryfikowana przez podmiot akredytowany.
Jednakże, opisany system wejdzie w życie tak naprawdę dopiero w roku 2026 – póki co obowiązują przepisy przejściowe i wydane dla nich rozporządzenie wykonawcze Komisji. Według obecnych regulacji, importujący towary objęte CBAM są zobowiązani jedynie do cyklicznej sprawozdawczości obejmującą ilość wwiezionego towaru danego rodzaju, jego pochodzenie (producenta i jego lokalizację) oraz obliczone na tej podstawie emisje wbudowane. Sprawozdanie należy złożyć najpóźniej miesiąc po zakończeniu kwartału, w którym nastąpił import towaru objętego CBAM – oznacza to, że pierwsze sprawozdania złożymy już w styczniu 2024 r., przy czym należy wskazać, że Komisja nie udostępniła jeszcze platformy, na której będziemy umieszczać dokumenty.
Nie wiadomo jeszcze jak dokładnie wyglądać będą kary za niezgłoszone emisje – w okresie przejściowym ma to być kwota od 10 do 50 euro za tonę niezgłoszonych emisji, jednak o faktycznym wymiarze kary zadecydują właściwe organy krajowe. Niestety, nie wiemy jeszcze, jakie organy będą za to odpowiedzialne w Polsce. Na koniec wspomnieć należy, że 8 sierpnia 2023 roku Polska zaskarżyła w całości przepisy rozporządzenia do TSUE. W skardze podniesiono przede wszystkim fiskalny charakter systemu CBAM dominujący, zdaniem skarżących, nad funkcją środowiskową nowych przepisów. W przypadku zaś przepisów o charakterze przede wszystkim fiskalnym konieczne jest zastosowanie specjalnej procedury ustawodawczej, której w przedmiotowym przypadku nie zastosowano. Skarga nie została na razie rozpatrzona przez Trybunał.
Od 1 października 2023 roku na terenie UE obowiązuje nowy system mający na celu wyeliminowanie zjawiska tzw. ucieczki emisji dwutlenku węgla. Zjawisko to polega na przeniesieniu produkcji i zakupów towarów wysokoemisyjnych poza teren wspólnoty w celu uniknięcia dostosowywania się do norm emisji gazów cieplarnianych oraz kupowania uprawnień do emisji.
Już wkrótce przedsiębiorcy zyskają możliwość bezpośredniego połączenia się z wytwórcami energii elektrycznej za pośrednictwem dedykowanych linii bezpośrednich. W ostatnim tygodniu parlament zakończył prace nad nowelizacją Prawa Energetycznego, która wprowadza przepisy sporządzone przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) (nr z wykazu: 3237). Nowe regulacje stanowią istotny krok w kierunku otwarcia bezpośredniej komunikacji między przedsiębiorcami a producentami energii, co prawdopodobnie wpłynie na ułatwienie procesów handlowych i stymulację gospodarczą w sektorze energetycznym.
Po trzecim czytaniu w Sejmie, rządowy projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym został przekazany 1 czerwca 2023 roku do Senatu (druk 3097). Nowelizacja przewiduje zmiany w 50 ustawach i zawiera 15 nowych definicji, co ma istotne znaczenie dla procesu inwestycyjno-budowlanego. Nowelizacja przepisów wprowadza szczególne zmiany w zakresie projektów OZE.