Data dodania: 16.01.2023 r. | ellipsisenergy.pl
Daniel Owczarczyk
Wysokie koszty nośników energii, brak stabilności na rynku i wzrost kosztów związanych z zakupem urządzeń skłoniły wielu przedsiębiorców do przeformułowania sposobu finansowania nowych inwestycji w zakresie m.in. poprawy efektywności energetycznej i zmiany paliwa stosowanego do produkcji energii.
Wysokie koszty planowanych inwestycji związanych z gospodarką energetyczną wymagają zaangażowania sporego kapitału lub też posiadania dobrej płynności finansowej i zabezpieczenia w przypadku finansowania dłużnego. Wiele firm decyduje się więc na pozyskanie finansowania zewnętrznego oferowanego przez instytucje publiczne w postaci dotacji i niskooprocentowanych pożyczek. Pomoc publiczna jest regulowana prawem krajowym, ale tak naprawdę to prawo unijne jest pierwszorzędne m.in. GBER. Istnieje różnica pomiędzy finansowaniem ze środków krajowych a europejskich, aczkolwiek odnoszące się do obu ramy prawne UE wskazują, iż dofinansowanie podmiotu poprzez wsparcie publiczne musi zachować efekt zachęty, być transparentne, nie może niszczyć wzajemnej konkurencji i musi wpisywać się w idee zrównoważonego rozwoju.
Przedsiębiorcy mogą wnioskować o pomoc publiczną taką jak: pomoc de minimis, pomoc regionalna, pomoc horyzontalna na ochronę środowiska, pomoc sektorowa. W tym artykule skupimy się na pomocy regionalnej.
Pomoc regionalna jest formą pomocy publicznej, której ogólną zasadą jest wspieranie przede wszystkim regionów słabiej rozwiniętych, których PKB w przeliczeniu na mieszkańca jest niższe niż 75% średniej dla Unii Europejskiej. Z tego względu cały obszar Unii Europejskiej, podzielony na mikroregiony według Europejskiej klasyfikacji NUTS (Nomenclature of Territorial Units for Statistics), wskazuje, które to regiony powinny mieć możliwość wyższej intensywności finansowania ze środków publicznych, a które niższej [1]. Intensywność pomocy publicznej w danym regionie można zwiększyć o 10 pp. w przypadku inwestycji realizowanych przez średnie przedsiębiorstwa i o 20 pp. w przypadku inwestycji małych przedsiębiorstw. Całość ma swoje uzasadnienie w polityce spójności UE, która to promuje także zbilansowany, bardziej zrównoważony „rozwój terytorialny”, a tym samym zyskuje szerszy zakres działania niż polityka regionalna.
Organy UE co 6 lat ustanawiają swój budżet, gdzie Polska jest beneficjentem już czwartej odsłony funduszy unijnych tj. na lata 2021–2027. W obecnym okresie budżetowym zmieniona została intensywność pomocy publicznej na obszarach mikroregionów wg. NUTS (tzw. mapa pomocy regionalnej).
Duża zmiana zaszła dla regionu warszawskiego stołecznego (m. st. Warszawa wraz z przylegającymi powiatami oraz powiatem grodziskim i nowodworskim), w którym udzielanie pomocy regionalnej, zgodnie z powyższą mapą, nie jest dopuszczalne (intensywność wynosi 0% i nie może być podwyższona dla MŚP). Wyjątek stanowią następujące gminy z tego regionu:
Dodatkowo w woj. mazowieckim powiaty: garwoliński, łosicki, sokołowski, węgrowski, siedlecki wraz z miastem Siedlce mają intensywność wsparcia na poziomie do 50%. Intensywność wsparcia na obszarach pozostałych powiatów w woj. mazowieckim wynosi 40%.
W województwie wielkopolskim intensywność wsparcia wynosi od 15% do 25%, w zależności od podregionu i daty udzielenia pomocy. Od 1 stycznia 2022 r. do 31 stycznia 2024 r. intensywność na obszarze Poznania oraz podregionu poznańskiego (powiaty: poznański, obornicki, szamotulski, średzki i śremski) wynosi 20%, a następnie do 31 stycznia 2027 r. zmniejsza się do poziomu 15%. Reszta obszarów w woj. wielkopolskim posiada intensywność na poziomie 25%.
Podobna sytuacja występuje w województwie dolnośląskim, gdzie na obszarze miasta Wrocław w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. intensywność wynosi 20%, natomiast później spada do 15%. W pozostałych obszarach województwa dolnośląskiego intensywność wynosi 25%.
Za nową inwestycję uznaje się:
Istnieją wyjątki np. w przypadku inwestycji realizowanych przez dużych przedsiębiorców m.in. w województwach dolnośląskim i wielkopolskim oraz w niektórych gminach należących do regionu warszawskiego stołecznego, gdzie nową inwestycją jest wyłącznie inwestycja na rzecz nowej działalności gospodarczej w danym obszarze. Nowa działalność oznacza, że nie jest ona taka sama jak wcześniejsza prowadzona działalność ani też podobna do takiej działalności (taka sama lub podobna działalność – działalność wchodząca w zakres tej samej klasy statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej NACE).
Za nową inwestycję nie uznaje się m.in. inwestycji prowadzącej jedynie do odtworzenia zdolności produkcyjnych czy też nabycia udziałów lub akcji przedsiębiorstwa. Dodatkowo istnieje katalog przypadków, kiedy pomoc regionalna nie może zostać udzielona:
O pomoc regionalną można wnioskować np. w ramach obecnych/przyszłych naborów ogłoszonych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jeżeli zakres inwestycji zgodny jest z zapisami konkretnego programu priorytetowego. Pomoc może zostać udzielona, jeżeli przed rozpoczęciem inwestycji został złożony wniosek o dofinansowanie.
[1] http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX%3A32003R1059%3APL%3ANOT
Od 1 października 2023 roku na terenie UE obowiązuje nowy system mający na celu wyeliminowanie zjawiska tzw. ucieczki emisji dwutlenku węgla. Zjawisko to polega na przeniesieniu produkcji i zakupów towarów wysokoemisyjnych poza teren wspólnoty w celu uniknięcia dostosowywania się do norm emisji gazów cieplarnianych oraz kupowania uprawnień do emisji.
Już wkrótce przedsiębiorcy zyskają możliwość bezpośredniego połączenia się z wytwórcami energii elektrycznej za pośrednictwem dedykowanych linii bezpośrednich. W ostatnim tygodniu parlament zakończył prace nad nowelizacją Prawa Energetycznego, która wprowadza przepisy sporządzone przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) (nr z wykazu: 3237). Nowe regulacje stanowią istotny krok w kierunku otwarcia bezpośredniej komunikacji między przedsiębiorcami a producentami energii, co prawdopodobnie wpłynie na ułatwienie procesów handlowych i stymulację gospodarczą w sektorze energetycznym.
Po trzecim czytaniu w Sejmie, rządowy projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym został przekazany 1 czerwca 2023 roku do Senatu (druk 3097). Nowelizacja przewiduje zmiany w 50 ustawach i zawiera 15 nowych definicji, co ma istotne znaczenie dla procesu inwestycyjno-budowlanego. Nowelizacja przepisów wprowadza szczególne zmiany w zakresie projektów OZE.